mantelzorg - u een zorg?

Wat is mantelzorg?
Komt u, net als ik, steeds vaker de term mantelzorg tegen?
Het lijkt wel of je geen krant of tijdschrift meer kunt openslaan of het gaat over afnemende zorg en toenemende mantelzorg. Vroeger bestond “mantelzorg” niet: je zorgde voor je familieleden en dat was dat. Maar sinds wanneer bestaat dat woord mantelzorg nou eigenlijk. Wat houdt het nu precies in?

Mijn naam is Freke Schoemaker, en ik ben mantelzorgmakelaar.
Ik heb ruim vijf jaar gewerkt bij een Steunpunt Mantelzorg. Daar maakte ik kennis met veel verschillende mantelzorgers, bijvoorbeeld:
Ouderen die voor hun partner zorgen.
Mensen van middelbare leeftijd die, naast hun baan, voor hun ouder wordende ouders zorgen.
Ouders die voor hun gehandicapte kind zorgen.
Zussen die voor hun chronisch zieke broer zorgen.
Tieners die voor hun psychisch zieke vader of moeder zorgen.

Mantelzorg is blijkbaar van alle leeftijden, en komt in alle lagen van de bevolking voor. Het is de zorg die door niet-professionals, meestal familieleden, wordt gegeven aan hen die het nodig hebben in de naaste omgeving.
Vaak spreek ik met mantelzorgers die gewoon hun hart eens even willen luchten, of een hulpvraag hebben: kan er dit of dat geregeld worden? Hoe kan ik mijn moeder helpen, die voor mijn dementerende vader zorgt? Hoe houd ik de zorg voor mijn moeder vol, naast mijn baan? Ik wil graag zorg aanvragen, maar ik weet niet waar ik moet beginnen? Mijn pgb-administratie ligt in de knoop, kan je me helpen met de pgb-verantwoording?

Veel mantelzorgers lopen vroeg of laat tegen dit soort vragen aan. Als je gaat zoeken op het internet naar de antwoorden op deze vragen raak je vaak volkomen de weg kwijt in het oerwoud aan informatie over regels en procedures.
Dat bleek ook vanmorgen weer tijdens de bijeenkomst in Den Bosch, ter gelegenheid van het voltooien van de tv-serie "mantelzorg in Brabant".

Er werden kritische kanttekeningen geplaatst bij uitvoering van prestatieveld vier van de Wmo (de Wet Maatschappelijke Ondersteuning). De ondersteuning van mantelzorgers is door de invoering van deze wet, twee jaar geleden, bij de gemeenten neergelegd.
Mantelzorgers krijgen hierdoor nu vaak met twee verschillende procedures te maken voor het aanvragen van zorg: het CIZ ( Centraal Indicatieorgaan Zorg) voor de AWBZ-zorg, en de WMO- indicatie voor huishoudelijke zorg en voor vervoer en woningaanpassingen. De bijbehorende formulieren zijn er helaas niet eenvoudiger op geworden.

Ook werd de vraag gesteld hoe de overheid in de veranderende samenleving de druk voor mantelzorgers kan verlichten. Het debat was intens, maar het antwoord is eigenlijk zo eenvoudig: verminder de bureaucratie, en maak beter bekend dat er ondersteuning voor mantelzorgers is. Niet alleen zouden de wmo-zorg-loket-medewerkers een getraind oog moeten hebben voor de noden van mantelzorgers, maar er bestaan ook gespecialiseerde ondersteuners als mantelzorgmakelaars en mantelzorgconsulenten, of een Steunpunt Mantelzorg. Vooral huisartsen en zorgverzekeraars zouden in deze informatievoorziening een leidende rol moeten hebben.

Helaas werden er in Den Bosch geen harde afspraken gemaakt. Wel werd duidelijk dat ook werkgevers steeds meer oog krijgen voor de nood van hun mantelzorgende werknemers. Er werd een lans gebroken voor het bespreekbaar maken van de mantelzorg op het werk, net zo vanzelfsprekend als kinderopvang. Zo dat het combineren van werk en mantelzorg net zo vanzelfsprekend wordt als het combineren van arbeid en de zorg voor kinderen.
Met deze Blog wil ik daar graag een bijdrage aan leveren.